Qlik Sense Deployment: Dit zijn de mogelijkheden

Qlik Sense behoort tot de beste tools op de markt voor self-service datavisualisatie en analyse. Dit blijkt maar weer eens uit het jaarlijkse rapport van onderzoeks- en adviesbureau Gartner, het Magic Quadrant for Analytics and Business Intelligence platforms, waarin Qlik voor het achtste jaar op rij in het leiderskwadrant is geplaatst. Het Qlik Sense platform is een belangrijke pijler voor het succes van Qlik. De moderne en schaalbare architectuur van Qlik Sense stelt organisaties in staat om een breed scala aan BI-toepassingen vanuit één platform aan te bieden aan interne en externe gebruikers. Het platform kan op verschillende manieren worden ingericht, op locatie, in de cloud, of in een hybride omgeving. Voor elk type bedrijf, van groot tot klein, is wel een passende inrichting te bedenken. In dit blog lees je alles over de verschillende deployment opties van Qlik Sense.

Qlik Sense edities

Bedrijven die Qlik Sense willen gebruiken hebben de keuze om de software aan te schaffen en op eigen servers te installeren, of om de software als een dienst af te nemen en in de cloud te gaan werken. Voordat ik inga op de verschillende deployment opties is het goed om eerst de verschillende edities van Qlik Sense toe te lichten.

Qlik Sense Desktop is de gratis desktopversie van Qlik Sense voor installatie op een Windows pc of laptop. De gratis versie heeft geen beperkingen voor het ontwikkelen van dashboards en is daarom uitermate geschikt voor particulieren die hun eigen data willen importeren en visualiseren. Voor bedrijven is deze versie vaak niet geschikt, o.a. omdat apps niet eenvoudig via het internet kunnen worden gedeeld met andere gebruikers. Download hier gratis Qlik Sense Desktop.

Qlik Sense Enterprise is de serverversie voor bedrijven waarmee dashboards op een veilige manier kunnen worden gedeeld met interne en externe gebruikers. Qlik Sense Enterprise moet geïnstalleerd worden op een Windows server. Gebruikers werken met Qlik Sense via een browser, of een mobiele app. Voor Qlik Sense Enterprise moet een licentie worden aangeschaft. Er bestaan twee soorten licenties, namelijk een user-based licentie en een core-based licentie. Bij de user-based licentie betaal je per gebruiker. Bij de tweede variant betaal je per core (processor) en is logischerwijs duurder dan de eerste, omdat hiermee een ongelimiteerd aantal gebruikers toegang kan krijgen tot Qlik Sense. Naast de licentiekosten voor de Qlik Sense software moet je rekening houden met bijkomende kosten voor de aanschaf/huur van de server(s) en licentiekosten voor het Windows besturingssysteem.

Qlik Analytic Platform is een uitgeklede versie van Qlik Sense Enterprise, omdat de standaard user interface van Qlik Sense (de Hub) ontbreekt. Het Qlik Analytic Platform (QAP) is bedoeld voor bedrijven die apps, visualisaties of data uit Qlik Sense willen integreren/embedden in externe webapplicaties, bijvoorbeeld een extranet of publieke website. Voor dit soort integraties biedt Qlik Sense een uitgebreide verzameling API’s. Voor het Qlik Analytic Platform is alleen een core-based licentie beschikbaar.

Qlik Sense Cloud is een gehoste SaaS-versie (software-as-a-service) van Qlik Sense. De software wordt aangeboden via het internet als een online dienst. Je betaalt een vast bedrag per gebruiker per maand zonder bijkomende kosten. Zowel Qlik als E-mergo bieden Qlik Sense Cloud aan als SaaS-oplossing.

Qlik Sense Cloud edities

Er zijn verschillende redenen voor een bedrijf om te kiezen voor SaaS. Zo kunnen er bijvoorbeeld flinke kostenbesparingen gerealiseerd worden, omdat er geen hardware en software aangeschaft hoeft te worden en omdat upgrades en patches door de leverancier van de service worden uitgevoerd. De kosten van de SaaS-oplossing zijn over het algemeen ook een stuk voorspelbaarder dan wanneer de software op eigen servers wordt gehost en door de eigen IT-afdeling wordt beheerd. Een andere reden om voor SaaS te kiezen is de snelle time-to-market, omdat de omgeving direct klaar voor gebruik is, zodat de eerste applicaties snel uitgerold kunnen worden.

Zowel Qlik als E-mergo bieden een SaaS-platform voor Qlik Sense Cloud, maar er zijn wel degelijk verschillen. Om te beginnen wordt het platform van Qlik gehost in de cloud van Amazon (AWS) en kun je per gebruiker kiezen in welke regio de data wordt opgeslagen. De regio’s waar je uit kunt kiezen zijn Verenigde Staten, Europa (Frankfurt), of Australië. Bij E-mergo wordt het platform gehost op eigen servers in Nederland en wordt de data daarom altijd op servers in Nederland bewaard. Naast de locatie van de servers zijn er verschillen in de functionaliteit, de opslagcapaciteit en de kosten per gebruiker tussen beide aanbieders. Hieronder lees je welke verschillen dat zijn.

Qlik Sense Cloud aangeboden door Qlik

Qlik Sense Cloud aangeboden door E-mergo

De Cloud Business oplossing van Qlik en de Shared Cloud oplossing van E-mergo zijn beide geschikt voor groepen of teams tot 50 personen. Het aantal streams is bij Qlik gelimiteerd op vijf. Een stream kan gezien worden als een soort folder waarin meerdere apps gepubliceerd kunnen worden en waarop autorisatie kan worden ingesteld. De maximale omvang per app is bij Qlik beperkt tot maximaal 50 MB. Voor veel bedrijven is dit te weinig en is de Shared Cloud oplossing van E-mergo een beter alternatief. Een maximale omvang per app van 1 GB is in de meeste gevallen ruim voldoende.

Voor bedrijven met meer dan 50 gebruikers is de Private Cloud oplossing van E-mergo het beste alternatief. Deze oplossing biedt namelijk niet alleen meer dataopslag en grotere apps, maar ook volledige controle over de gehoste omgeving. Dat betekent dat de gebruiker een eigen Management Console tot zijn beschikking krijgt waarin alle aspecten van de omgeving kunnen worden geconfigureerd. Een belangrijke kanttekening die moet worden gemaakt bij Qlik Sense Cloud is dat sommige features van de Enterprise versie niet of maar ten dele beschikbaar zijn.

• Qlik NPrinting – de rapportagetool voor Qlik Sense voor distributie van standaardrapporten – kan niet gebruikt worden in combinatie met de Cloud Business oplossing van Qlik en de Shared Cloud oplossing van E-mergo.
• Het gebruik van de iOS app van Qlik Sense wordt niet ondersteund met de Cloud Business oplossing van Qlik. Het offline werken met dashboards op een iPad of iPhone is daardoor niet mogelijk. Gebruik van de iOS app is wel mogelijk in combinatie met E-mergo’s Shared of Private Cloud.
• Het gebruik van custom visualizations (extensions) wordt niet ondersteund met de Cloud Business oplossing van Qlik. Extensies worden wel ondersteund wanneer er gebruik gemaakt wordt van E-mergo’s Shared of Private Cloud.

Bekijk Qlik Sense Cloud opties

On-premise, cloud of hybride

Bedrijven kunnen tijdens aanschaf van de Qlik Sense software ervoor kiezen om volledige controle te hebben over de BI-omgeving door deze on-premise te laten draaien. Dit zijn over het algemeen bedrijven die hoge eisen stellen aan de performance en de beschikbaarheid van de omgeving. Dit type bedrijven heeft een IT-afdeling met een eigen budget en de capaciteit om de omgeving binnen het bedrijf te beheren. Het Qlik Sense platform is zodanig flexibel in te richten dat je alle vrijheid hebt om een architectuur te kiezen die aansluit bij de behoeften van het bedrijf en die past binnen de regels en richtlijnen waaraan de architectuur moet voldoen. Zo kun je ten eerste meerdere Qlik Sense omgevingen inrichten voor een OTAP-ontwikkelstraat. Ten tweede kun je per omgeving kiezen of de services van Qlik Sense wel of niet moet worden verdeeld over meerdere servers.

Het aanschaffen van de software betekent niet per definitie dat je een omgeving on-premise moet inrichten. Je kunt er ook voor kiezen om met Qlik Sense in de cloud te gaan werken. De software van Qlik Sense Enterprise en Qlik Analytics Platform kan namelijk op eigen virtuele servers in de cloud geïnstalleerd worden, bijvoorbeeld in de cloud van Microsoft (Azure) of Amazon (AWS). In de marketplace van Azure en AWS wordt Qlik Sense Enterprise zelfs aangeboden als een kant en klare virtuele Windows server met een geïnstalleerde versie van Qlik Sense. Hiermee is het toevoegen van een nieuwe server aan de BI-omgeving een kwestie van enkele muisklikken en het activeren van een licentiecode.

Met Qlik Sense Enterprise en Qlik Analytic Platform behoort een hybride omgeving ook tot de mogelijkheden. Een hybride omgeving is een cluster met meerdere servers, waarvan een deel on-premise draait en een deel in de cloud (private of shared). Een voorbeeld van een hybride omgeving is een cluster met front-end servers in de cloud en back-end servers on-premise. Het hebben van meerdere front-end servers in de cloud biedt als voordeel dat de BI-omgeving altijd en overal te benaderen is. Het hebben van een back-end server on-premise is een logische keuze wanneer de bronsystemen ook on-premise draaien, omdat het verversen van de data dan het snelst kan worden uitgevoerd.

Bekijk ook ons blog over multi-cloud deployments

Single-node of multi-node

Qlik Sense heeft een gedistribueerde architectuur met verschillende services die elk een specifieke rol vervullen. Met Qlik Sense Enterprise en Qlik Analytic Platform kun je kiezen om alle services op één server te installeren (single-node), of op meerdere servers in een cluster (multi-node). Een single-node deployment wordt alleen geadviseerd voor een kleine omgeving met 5 tot 50 gelijktijdige gebruikers, of in een omgeving waarbij de verversing van de data in de apps buiten kantoortijd uitgevoerd kan worden. Voor een omgeving met meer dan 50 gelijktijdige gebruikers, of omgeving waarbij apps gedurende kantoortijd moeten worden bijgewerkt, adviseren wij een multi-node deployment. Dit biedt een aantal voordelen t.o.v. een single-node configuratie.

• De workload die wordt veroorzaakt door reload taken (voor het verversen van de data in de apps) kan op een aparte server uitgevoerd worden. De performance van de front-end server(s) wordt op deze manier niet verstoord tijdens het verversen van de data.
• De workload op de omgeving kan over meerdere servers verdeeld worden (load balancing), zodat de performance van de omgeving kan worden geoptimaliseerd.
• De beschikbaarheid van de omgeving kan geoptimaliseerd worden, omdat een server de taken van een andere server kan overnemen bij uitval (failover).

Uitbreiden van een omgeving

Naarmate het aantal gebruikers en het aantal dashboards in de BI-omgeving groeit ontstaat de behoefte om de capaciteit van de omgeving uit te breiden. Met Qlik Sense Enterprise en Qlik Analytic Platform is dat heel eenvoudig. Voor het opschalen van de capaciteit van een omgeving adviseren we om eerst verticaal te schalen, oftewel bestaande (virtuele) servers te voorzien van meer processoren en geheugen. Als verticaal schalen niet mogelijk is, of niet het gewenste resultaat oplevert, dan is horizontaal opschalen heel goed mogelijk door extra nodes toe te voegen. Met het user-based licentiemodel van Qlik Sense Enterprise heeft het toevoegen van extra nodes aan een geclusterde serveromgeving geen effect op de licentiekosten, omdat je alleen per gebruiker betaalt. Hieronder zijn twee voorbeelden van multi-node deployments afgebeeld.

Voorbeeld 1: Multi-node deployment met 3 servers
Onderstaande afbeelding laat een eenvoudige multi-node deployment zien met 3 servers, waarbij de front-end (consumer nodes) dubbel is uitgevoerd voor load-balancing. Deze configuratie is geschikt voor middelgrote omgevingen met 50 tot 100 gelijktijdige gebruikers.

Voorbeeld 2: Multi-node deployment met 7 servers
Onderstaande afbeelding laat een multi-node deployment zien met 7 servers. In deze opstelling zijn ten eerste zowel de front-end (consumer nodes) als de back-end (reload nodes) dubbel uitgevoerd voor load-balancing. Daarnaast dient de tweede reload node als passieve central node voor failover. Dat wil zeggen dat de reload node de taken van de actieve central node kan overnemen bij uitval. Deze configuratie is geschikt voor grote omgevingen met 100 tot 500 gelijktijdige gebruikers.

Conclusie

Voor bedrijven die het Qlik Sense platform willen gebruiken valt er genoeg te kiezen. De verschillende versies van Qlik Sense en de flexibiliteit van de architectuur maken het platform geschikt voor organisaties van elke omvang. Qlik Sense Enterprise brengt relatief hoge instapkosten met zich mee, omdat er software en hardware moet worden aangeschaft. Veelal zijn de totale kosten echter weer later omdat de software in een keer wordt aangeschaft waardoor er niet maandelijks kosten blijven bestaan. Met Qlik Sense Cloud zijn de instapkosten  lager, maar moet er wel rekening worden gehouden beperkingen in de functionaliteit die wordt geboden door de aanbieder van de service.

Voor bedrijven die ernaar streven om zo min mogelijk applicaties op eigen servers te hebben draaien is Qlik Sense Cloud dé oplossing. Vanwege de beperkte instapkosten is Qlik Sense Cloud ook interessant zijn voor bedrijven die nog helemaal geen BI-omgeving hebben. Bedrijven die verregaande eisen hebben met betrekking tot performance en beschikbaar van de BI-omgeving zullen eerder kiezen voor Qlik Sense Enterprise. Qlik Sense Enterprise is ook een logische keuze voor bedrijven die nog geen stap richting de cloud hebben gemaakt en waarbij de bronsystemen on-premise draaien.

Geschreven door Steven Samuels Brusse,
Senior Qlik consultant

Wil je meer weten over de deployment mogelijkheden van Qlik Sense? Of heb je een vraag over bovenstaande? Neem dan contact met ons op of plan direct een (kennismakings)afspraak in.

Bel ons      Afspraak inplannen